Seyahat rahatsızlıkları:
Seyahat rahatsızlıklarını ikiye ayırmak gerekir:
1-) Otomobil, otobüs, tren uçak ve gemi gbi vasıtaların tutması, buna hareket hastalığı veya kinetozis denir.
2-) Seyahat enfeksiyon hastalıkları: Seyahat yapılan ülkenin ortamına alışamama nedeniyle bulaşıcı hastalıklara yakalama ve bunların başında: ishal, kanlı ishal, kolera, sıtma, migren, bulantı, başağrısı, kusma vb., rahatsızlıklar ortaya çıkar.
A-) Kinetozis, hareket hastalığı, vasıta tutması:
Kinetozis her hangi bir trafik aracı ile hareket ederken ortaya çıkan bulantı ve kusma gibi rahatsızlıklardan , yani vasıta tutması veya yunanca kinetozis?den bahsedebiliriz. Kinetozis yunanca hareketetmek anlamına gelir. Bu rahatsızlık sadece insanlarda değil hayvanlardada görülmektedir, özeliklede memeli hayvanlar, kuşlar, ve hatta balıklarda kinetozis görülür. Kinetozis genelikle 2-12 yaşları arasındaki çocuklarda, gençlerde ve yetişkinlerde az ve yaşlılarda daha az görülür. Bu rahatsızlık otomobil, otobüs, tren, uçak ve gemide, özeliklede gemide çok görülür.
Kinetozis nasıl oluşur?
İç kulakta denge organı bulunur, buna salyangoz (Cochlea) denir ve üç adet yay şeklinde kanalları vardır. Bu kanaları foksiyonları üç yöne: sağ-sol, ön-arka ve yukarı-aşağı şeklinde düzenlenmiştir ve hareketleri beyine bildirerek dengede kalmayı sağlarlar. Denge organı ayakların hareketine göre ayarlanmıştır. Ani hareketlerde denge organı ayaktan aldığı bilgileri beyine iletirken problemler ortaya çıkar. Denizde daha çok daha çok hareket olduğundan daha çok problem yaşanır.
Rahatsızlığın hafif belirtileri:
1-) Bulantı
2-) Kusma
3-) Başdönmesi ve baş ağrısı
4-) Terleme
5-) Nabız atışlarınada yükselme
6-) Yorğunluk ve dermansızlık
Rahatsızlığın ağır belirtileri:
1-) Hastalık duygusu (kırgınlık)
2-) Aşırı kusma
3-) Besinlerden tiksinme
4-) Yönünü tayinedememe
5-) Güçsüzlük
Kinetozise karşı ne gibi tetbirler alınabilir?
Yola çıkmadan önce alkol, kahve ve süt içmemeli ve ağır yemekler yememeli vede seyahate dinlenmiş olarak çıkmalıdır. Seyahat sırasında otomobil ve otobüsün ününde oturmalıdır. Otomobil kulana şahısta bu tür rahatsızlıklar olmadığı gözlemlenmiştir, bu nedenle ya arabayı kendi kulanmalı veya önde oturmalıdır. Seyahat sırasında sık sık verilen molalar iyi gelir. Trende seyahatte trenin gidiş yönüne doğru oturulmalıdır. Otonüsle seyahatte ise mümkünse en önde oturmak ve önündeki manzara ve yola bakamlıdır. Uçağın mümkünse ortası uçuş sırasında sakin olduğundan mümkünse buradan bir yer ayırtmalıdır. Gemide ise geminin ortasındaki kabinler daha uygundur. Esans, benzin ve tuvalet kokusundan uzak durulmalıdır. Hareket hastalığı (kinetozis) üzerine konuşulmamalıdır.
Kinetozisin tedavisi:
Seyahat sırasında çok yemek veya hiç yememek rahatsızlığı azdırır ve aynı şekilde süt ve meyve suyu içilmeside uygun değildir, mümkünse sade su içilmelidir. Okumak iyi gelmez, bu nedenle çevreye bakmak daha uygundur. Sıcak havada seyahat iyi gelmez, bu nedenle serin havada seyahat edilmelidir ve yolculuk sırasında verilen molalar temiz hava çok önemlidir. Seyahat sırasında sakız çiğnemek iyi gelir. Şayet mümkünse zencefil hapı alınmalı, bunu bulmak mümkün değilse zencefil çayı içilmelidir. Zencefil bulunamazsa o zama nane çayı ve nana şekeri iyi gelir.
b-) Seyahat enfeksiyon hastalıkları veya kısaca seyahat hastalıkları:
Seyahat hastalıkları kişinin bir ülkeden başka bir ülkeye gitmesi ile başlar. Yani ülkenin su ve besinlerindeki mikroplar (bakteri, virüs ve mantarlar vede parazitler) kişde enfeksiyona sebep olabilir. Kişinin immün sistemi yeni çevredeki mikroplara karşı hafızasında kayıt olmadığından onlara karşı tetbir geiştiremez. Böylece bir çok rahatsızlık ortaya çıkar ve bunalrın başında ishal gelir. Bir tanıdığım Almanyaya gelince ishale yakalanmıştı ve yediklerinin içtiklerinin tatsızlığından bahsediyordu ve Türkiyeye geri dönmekten bahsediyordu. Ben ona alışırsın bizde o günleri yaşadık dedim ona limonlu kahve tavsiye tavsiye ettim oda deneyerek kısa sürede iyileşti.
Rizikolu Ülkeler:
Uzak ülkelere seyahat edenlerin o ülkeler hakında geniş bilgi sahibi olmaları gerekir. Gitikleri ülkelerin ne gibi enfeksiyona sebep olduğu bilinmeli ve buna karşı aşı yapılmalıdır.
1-) Az rizikolu Ülkeler: 14 gün kalındığında enfeksiyona yakalanma oranı % 8 oranında olan ülkeler: Kuzey Amarika, kuzey ve batı Avrup, Avusturalya, Yeni Zellanda ve Japonya
2-) Orta rizikolu Ülkeler: 14 günlük seyahatte enfeksiyona yakalanama oranı % 8-14 arasında olan ülkeler: Güney Avrup (Türkiye dahil), Pasifik adaları, Arjentin, ve güney Afrika
3-) Yüksek rizikolu Ülkeler: 14 günlük seyahatte riziko oranı % 20-50 arasındaki ülkeler ise diğer ülkelerdir.
Rizikosu yüksek Ülkelere seyahat edenleri alaması gerkli tetbirler:
1-) Kesinlikle musluk suyu içilmemeli, dişleri dahi temizlermek için pet suyu kulanılmalıdır.
2-) Et, balık, ve deniz ürünleri çiğ yenmemelidir.
3-) Meyveler soyulduktan sonra yenmelidir.
4-) Süt kaynatıldıktan sonra içilmelidir.
5-) Salata, diresing ve mayonez?de tehlikeli olabilir.
6-) Yemekler en az 70 derece ısıtıldıktan sonra yenmelidir.
Ne zaman doktora gidilmelidir?
1-) Kanlı ishal görüldüğünde
2-) Yüksek ateş görüldüğünde
3-) Çok ağır bağırsak krampları görüldüğünde
4-) İshal üç gün içinde geçmediğinde
5-) Bebek ve çocuklarda ishal görüldüğünde hemen doktora gidilmeli, çünkü enfeksiyon olabilir.
6-) İshalle birlike kişi aşırı mineral kaybeder, bu doktorun vereceği tuz minerali karışımı ile giderilir.
Tedavi:
İshal üç günden fazla sürerse mutlaka doktora gidilmelidir. Geri kalmış ülkelerde enfeksiyona yakalanmak aniden olabilir. Bu nedenle dikkat gerekir. Anormaliklere karşı tetbirler alınır. Zencefil-, ZYE preparatları, Gökçek Tonik veya Gökçek iksirini seyahatte alınması çok önamlidir, çünkü immün sistemini güçlendirir. Böylece vücut mikroplara karşı daha kolay mücadeleeder.
Bağırsak florası ve kılcal kan dolaşımı sağlıklı yaşayabilmek için çok önemlidir. Çünkü vitamin, mineral, aminoasit, enzim, glikoz, vb, besleyici maddenin hazırlanması, hücrelere ulaşması ve de mikroplarla mücadele eden makrofaj, T ve B- Hücreleri gibi savunma mekanizmalarının hücre aralarında dolaşması buna bağlıdır.Tabii doğru beslenirseniz tedavi sürecide o oranda kısalır. Asla peynir yememeli, çünkü asidoza ve iltihaplanmaya sebep olur.Siyah çay, kahve ve kola içilmemeli, çünkü bağırsakları kurutur ve vitamin, mineral ve aminoasitlerin alımını (absorbesini) önler.Alkol ve sigaranın zararları belli kanser, damarların yağlanması vb, artı uzun süre bira içilirse cinsel ikdidarsızlık ve hatta kısırlığa sebep olmaktadır.Sucuk salam sosis gibi et mamullerine 5-6 ay ara vermek gerekir (sade temiz et az yenilebilir) çünkü asidoza sebep olmaktadır.Bu da birçok hastalığın ana kaynağıdır.Akşam yemeği yerine yoğurt, meyve veya salata yenilebilir veya sebze çorbası içilebilir.Hayvansal besinler, patates, tahıl (beyaz pirinç), bakliyat ve hamurlu yiyecekler, özelikle de tatlılar akşam yenirse tam sindirilmez ve zamanla problemlere sebep olur.Ne kadar beyaz pirinç, patates, hamurlu yiyecekler, tatlı yiyecek ve içecekler, o kadar yağ oluşturur.Çünkü nişasta glikoza (şekere) dönüşür, şekerde yağa dönüşerek vücutta depolanır.Şeker ve antibiyotikler bağırsak mantarları çoğaltır, mantarlar ise her türlü hastalığı tetikler.Tatlı deyince akıla baklava, çikolata, dondurma vs gelir, kavun, karpuz ve üzümde tatlıdır ve bunlarda mantarı tetikler, çünkü aşırı şeker içeriler.