Akciğer kanserinin görülme sıklığındaki artışın nedenleri arasında ise başta sigara tüketimi olmak üzere, çevre kirliliği ve havadaki kanserojenler yer alıyor. Akciğer kanserine erken tanı konulduğunda tam tedavi başarısı yüzde 85-90 gibi oldukça yüksek bir oranda seyrediyor. Ancak belirtilerin hasta tarafından önemsenmemesi ve hastalığın sinsi seyretmesi nedeniyle akciğer kanserinin fark edilmesi genellikle ileri evrelerde gerçekleşiyor. Acıbadem Fulya Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Reha Baran, bu nedenle erken tanı için özellikle sigara içen ve 50 yaş üzerinde olan kişilerin yıllık akciğer tarama programlarına katılmalarını, inatçı öksürük ve balgamda kan görülmesi gibi durumlarda ise zaman kaybetmeden mutlaka bir hekime başvurmalarını öneriyor.
Erkekler arasında en sık görülen kanser türü
Dünyadaki tüm kanserlerin yüzde 12,9’unu akciğer kanseri oluşturuyor. Yeni olgu sayısı ise yıllık 1,8 milyonda seyrediyor. Ülkemizde de her yıl 30-40 bin kişiye yeni tanı konulacağı öngörülüyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Reha Baran, “Kanser türlerine bağlı ölümlerde her 5 kanser hastasından 1’inin akciğer kanseri sebebiyle hayatını kaybettiğine dikkat çekiyor. Akciğer kanserinin görülme sıklığı tüm kanserler arasında erkeklerde ilk sırada, kadınlarda ise ilk 5 içinde yer alıyor. Ülkemizde akciğer kanserinin kadınlarda görülme sıklığı yüz binde 10 iken erkeklerde bu sayı 75’e yükseliyor. Bunun nedeni ise erkeklerde sigara içme oranlarının yüksek olması, endüstriyel işlerde daha fazla çalışmaları ve stres.
Ölümcül hastalığın yüzde 90 sebebi sigara!
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Reha Baran akciğer kanserine yol açan faktörleri, “Akciğer kanseri oluşumunun yüzde 90’ını sigara oluşturuyor. Bunun yanı sıra akciğer kanserine neden olan faktörler arasında; toprakta bulunan radon gazı, asbest, diğer kimyasallara maruz kalma, yüksek düzeyde hava kirliliği, içilen sudaki yüksek arsenik oranı, akciğere önceden radyasyon tedavisi uygulanması gibi sebepler yer alıyor” şeklinde anlatıyor. Tüm bu faktörlere maruz kalan kişiler ve ailesinde kanser hikayesi olanlar risk altında bulunuyor.
Öksürük ve halsizlik varsa, dikkat
Akciğer kanserinde erken tanının çok önemli olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Reha Baran, bu hastalığın çok tehlikeli olmasını ise şöyle açıklıyor: “Akciğer kanserinin ilk belirtileri arasında yer alan inatçı öksürük ve halsizlik ne yazık ki hastalar tarafından fark edilse de, başka nedenlere bağlı olduğu düşünülerek önemsenmiyor. Özellikle sigara içenler bunun sigaraya bağlı olduğunu düşünerek dikkate almıyor. Bu yüzden hastaya genellikle başka bir nedenle çekilen akciğer grafisi sonrasında tanı konulabiliyor. Oysa her hastalıkta olduğu gibi akciğer kanserlerinde de erken tanı büyük önem taşıyor. Çünkü erken tanı sayesinde ameliyatla tam tedavi sağlanabiliyor”
Yılda 1 kez tarama öneriliyor
Tanı koyma yöntemlerinde, ortalama 30 yıl 1 paket ya da 15 yıl 2 paket sigara içen kişilerde veya son 15 yıl içinde sigarayı bırakmış 55-75 yaş arası kişilerde düşük doz akciğer tomografisi diğer tüm yöntemlerden yüzde 20 daha başarılı oluyor.
Erken tanıda başarı oranı yüzde 90!
Akciğer kanseri tedavisinde, hastalığın hücre tipi, evresi ve hastanın klinik durumunun büyük bir önem taşıdığına dikkat çeken Prof. Dr. Reha Baran, tedavi aşamasıyla ilgili şu bilgileri veriyor: “Hastalığın dört evresi ve bu evrelerin de alt grupları bulunuyor. Evre III-A dediğimiz grup da dahil olmak üzere her hastanın ameliyat şansı bulunuyor. En yüksek hayatta kalma oranları ameliyat olan hastalardır. Evre I denilen erken evrede tedaviyle başarı oranı yüzde 85-90 civarında seyrediyor. Bunun yanı sıra yeni tedavi yöntemleri kapsamında, günümüzde kanserli doku hücrelerindeki genetik değişiklikleri hedef alan ilaçlar geliştiriliyor ve kullanılıyor.”
En önemli korunma yolu sigarayı bırakmak
Önlenebilir bir hastalık olan akciğer kanserinin en önemli nedeni tütün ve tütün ürünlerinin kullanımı olarak biliniyor. Prof. Dr. Reha Baran, “Bu sebeple sigaraya başlamanın önlenmesi ve içenlerin bıraktırılması hastalıktan korunmanın en önemli faktörü. Bunun yanı sıra radyasyon maruziyetine neden olan akciğer grafisi veya bilgisayarlı tomografi gibi tetkiklerin zorunlu olmadıkça yapılmaması öneriliyor. Asbest, radon ve zararlı gaz ve kimyasallara maruz kalmanın önlenmesi, çevresindeki solunum havasında asbest lifleri bulunan kişilerde profesyonel koruyucu solunum maskeleri kullanılması kanser riskini azaltabiliyor”
Bu belirtiler akciğer kanseri habercisi olabilir
Akciğer kanseri tanısı konulan hastalarda belirtiler tümörün akciğer içindeki yerleşimine, büyüklüğüne, yayılım yerine ve yayılma derecesine bağlı olarak çeşitlilik gösteriyor.
Tümörün göğüs içi yayılımına bağlı belirtiler:
Devamlı yoğun öksürük
Göğüs, omuz ve sırt ağrısı
Balgam miktar ve renginde değişme
Kanlı balgam ve kan tükürme
Nefes darlığı
Ses kısıklığı
Yutma bozukluğu
Boyun ve yüzde şişlik
Göz kapağında düşme
Hışıltılı solunum
Tekrarlayan bronşit veya zatürre atakları
Tümörün göğüs dışı (karaciğer, lenf bezeleri, beyin, böbrek üstü bezleri, vb.) yayılımına bağlı belirtiler:
Baş ağrısı,
Bulantı, kusma
Denge bozukluğu, baygınlık, hafıza kaybı
Cilt altı şişlikler
Kemik veya eklem ağrısı, kemik kırıkları
Genel halsizlik
Kanama, pıhtılaşma bozuklukları
İştah kaybı, açıklanamayan kilo kaybı
Kaşeksi (kas erimesi)
Yorgunluk