Tatillerde o kadar fazla sorunla karşılaşan, nasıl olsa tatil diyerek dar davranabilen şeker hastalarının dar bir tatil geçirmeleri fazla da zorlama değil. Türkiye Metabolik Cerrahi Vakfı Başkanı Doç. Dr. Alper Çelik şeker hastalarına tatil önerilerinde bulundu.
Şeker hastaları; iyi bir planlama, özenli bir hazırlık ve içten yeme içme gibi kurallara olası olduğunca uyarı etmeleri durumunda tatillerini sorunsuz ve mutlu bir şekilde geçirebilirler
Okullar kapandı, Ramazan Bayramı’na ise günler kaldı… Kimileri tatile şimdiden çıkarken, öyle fazla kişi de bayram sonrası için hazırlıklarını sürdürüyor. Kuşkusuz, tatil hazırlığı yapanlar içinde ülkemizde en yaygın görülen kronik hastalıklardan şeker (şeker hastalığı) hastalığından felakete uğramış olanlar da bulunuyor. Tatil atmosferinde hastalıkları konusunda yeterince itina göstermeyen şeker hastaları; soluğu ivedi servislerde alabildiği gibi, hiç beklenmedik biçimde tatillerini de sonlandırabiliyorlar. bu nedenle şeker hastalarının iyi bir tasarlama ve hazırlık dönemi ardından tatile gitmeleri ve orada da perhiz kurallarına yerinde hareket etmeleri gerekiyor. Şeker hastalarının mutlu ve sorunsuz bir tatil geçirebilmeleri için yapmaları gerekenleri, Türkiye Metabolik Cerrahi Vakfı Başkanı Doç. Dr. Alper Çelik anlattı…
Diyabetliler nerede ve nasıl tatil yapmalılar?
Diyabetli hastaları tatillerini planlarken sağlık durumu ünitesi veya hastanesi bulunan ikâmetgâh yerlerini seçim etmeleri, acil durumlarda daha seri tıbbi yardım almaları açısından önemli. Keza tatil sırasında yaralanmalarına neden olabilecek etkinliklerden uzakta durmalılar.
HAP ÇANTANIZI BAVULA KOYMAYIN
Tatile çıkarken yanlarına neler almalılar, nasıl bir hazırlık yapmalılar?
Diyabet hastaları tatile çıkarken kullandıkları ilaçları yanlarına almalılar. Çoğunlukla bir çantaları vardır ve tatile çıkarken de bu çantalarını yanlarında götürürler. Bu çantanın içine koymaları gerekenler; kan şekeri ölçüm cihazı, ara öğün, hipoglisemi riskine aleyhinde şeker ya da meyve suyu, varsa kullandıkları iğneler ve iğne uçlarıdır. aynı zamanda bu çanta sıcak havanın etkisine karşı serin bir yerde tutulmalı. Bu çanta muhakkak valize konulmamalı, kolay ulaşılabilir bir yerde muhafaza edilmelidir.
Diyabetliler tatilde beslenmelerine nasıl uyarı etmeli?
Şeker Hastalığı tedavisine devam eden hastalar diyetlerine özen uygulamak durumundalar. Tatilde en fazla yapılan hatalardan biri; fazla meyve, şekerli içecek ve içki tüketimine dikkat edilmemesidir. Diyabetli hastaların bunlardan uzak durması gerekiyor. Bunun yanı sıra ara öğünlere uyarı edilmelidir. Ara öğünler olmadan şekerinizi dengede tutabilmeniz olası değildir.
TABAĞINIZ UFAK TEPE OLSUN
Açık büfe yemeklere karşı duruşları nasıl olmalı?
Açık büfe için en önemli kural, ufak boyutta tabak kullanmanız ve porsiyonlarınızı o tabağa tarafından ayarlamanızdır. Bu tabağı da tepeleme doldurmamalı ve koyduğunuz gıdaların birbirinin üstüne binmeyecek şekilde yerleştirilmesine itina göstermelisiniz. Tabağınız ne değin yeşil görünüyorsa o kadar iyi. Bir ya da iki dilim kepekli veya bütün buğday ekmeği tüketilebilir.
‘Tatildeyiz, diyeti bir kereliğine bozsak da olur’ düşüncesi nelere yol açabilir?Tedaviye devam eden hastalar için bu durum şeker yükselmesi ve kilo olarak geri dönecektir. Yüksek şeker psikolojinizi de etkilediğinden tatilden aldığınız keyif de azalacaktır. Sonuçta fiziksel olarak ve zihnen dinlenmemiş bir halde evinize geri dönersiniz.
Diyabetliler için güneşlenme kriterleri neler? Şeker Hastalığı hastaları da cümbür cemaat gibi güneşlenebilir. çoğunlukla herkesin uyması gereken güneş yağı yararlanma ya da güneşin dik olduğu saatlerde güneşlenmeme gibi kurallar diyabetliler için de geçerlidir. Ancak, fazla güneşlenme akışkan kaybı nedeni ile böbrekleri etkileyebilir. O yüzden bir günde bronzlaşmaktansa günde 15-20 dakikalık seanslarla güneşlenerek bronzlaşmak diyabetliler için daha iyi olacaktır. O yüzden diyabetliler için su tüketimi büyük tartma taşıyor. Diyabet hastaları yaz döneminde aldıkları sıvı miktarını artırmalılar.
YÜRÜYÜŞ EN İYİ ÇALIŞMA
Aliştirma yapmalılar mı?
Elbette. Diyabetliler tatil dönemlerinde yürüyüş ve yüzme gibi aktivitelerde bulunabilirler. Bu noktada dikkat etmeleri gereken şey ise hipoglisemi, yani ani şeker düşmesidir. Dolayısıyla hastalar hipoglisemiye aleyhinde önlemlerini aldıktan daha sonra günde yarım saatlik hafif egzersizler yapabilirler. Bunu aniden yerine getirmek yerine tüm güne yayabilirler. Daha ağır yürüyüş ya da sporlar gerçekleştirmek isteyen diyabetliler bunun için mutlaka doktorlarından onay almalılar. Ayrıca hastalar su kaybının önlemek için gerekli önlemleri de almış olmalılar.
DENİZE ÇIPLAK AYAKLA GİRMEYİN
Ayak yaraları olan diyabetliler tatilde nelere uyarı etmeli?
Diyabetliler, bilhassa denize girerken çıplak ayakla değil, plastik deniz ayakkabıları kullanarak yüzmeliler. Ayaklarında bir yaralanma olduğunda bunun iyileşmesi fazla şiddet olacaktır. Hatta ilerlemiş şeker hastalığı vakalarında bu yaralar diyabetik but yaralarına dönüşebilir. Ayağında zaten diyabetik yara olan bir hasta ayağını enfeksiyona aleyhinde korumalı ve güneşten uzaktan tutmalıdır. Bu hastalar için denize girmek sakıncalıdır.
BUNLARA UYARI EDİN!
Egzersiz yapın: Sabahleyin ya da akşam, bunaltıcı hava olmayan saatlerde, yemekten bir saat daha sonra yürüyüş, yüzme gibi egzersizlerin yapılması iyi zaman geçirmenizi sağlar.
Güneşlenin lakin aşırıya kaçmayın: Diyabetlilerin aşırı sıcak olmayan saatlerde günde 15 dakika civarında güneşlenmeleri çok faydalıdır. Oysa cilt kanseri riski taşıyan kişilerin önce doktorlarına danışmaları gerekir.
Ayaklarınıza iyi bakın: Parmak arası terlikler, şeker hastalığı hastalarında bacak yaralarına neden olabilir. Ayaklarında duyu kaybı gelişmiş olan diyabetlilerin pabuç seçimine dikkat etmeleri ve çıplak ayakla dolaşmamaları gerekir.
Cildinizi nemlendirin: Deri, yazın kurumaya meyillidir. Nemlendirici kullanılarak cildinizin kurumasını önleyin.
İlaçlarınızı sıcaktan koruyun: Haplar, insülinler, kan şekeri ölçüm cihazları ve çubukları fazla sıcaktan korunmalıdır, çünkü bozulurlar.
Hipoglisemiden korunun: Yazın hipoglisemi (kan şekerinin aşırı düşmesi) riski fazladır. Hipoglisemi belirtilerine karşısında kurnaz olun.
Tatile çıkarken çanta hazırlayın: Çantanızda; kan şekeri ölçüm cihazı, ara öğün, hipoglisemi riskine aleyhinde şeker veya meyve suyu, eğer kullanıyorsanız ilaç, insülin ve insülin iğne uçları bulunsun.
MEYVEYİ ITINALI TÜKETİN
Metabolik cerrahi operasyonu geçirenler tatilde nelere uyarı etmeli?
Yaz meyvelerinin şekeri yüksektir. Özellikle üzüm, incir ve kayısı gibi meyveleri dikkatli tüketmeliler.
Sıvı dengesini korumalılar.
Ameliyatın üzerinden fazla kısa bir süre geçmişse ani hareketler yapmamaları gerekmektedir.
Doktorlarının tavsiyesine uyarak keyifli bir tatil yaşasınlar.