Bel Fıtığı Ameliyatı ve Riskleri

Bel fıtığı tedavisinde ameliyata hangi durumlarda ka­rar verilir?

Bel fıtıklı hastaların yüzde 5 gibi çok az bir kısmında ameliyata gerek duyulur.
O zaman hastalan bilinçlendirmek amacıyla şöyle so­rayım. Fıtıkta ameliyat kararı
verilmesinin kriterleri neler­dir?
Ameliyat kararı için kesin kriter omuriliğe ve sinir kö­küne bası bulgularının bulunmasıdır. Bu bulgular bacakta ilerleyen kuvvet azalması, idrar ve dışkılama fonksiyonla­rında ve cinsel fonksiyonlarda bozulmadır.

Bacakta kuvvet azalması olduğunda hastanın yürüyüşü bozulur. Topukta ve parmak ucunda yürümede zorlanır. Genellikle hastalar bu durumlarının farkında olmaz. Sık­lıkla doktor muayenesiyle ortaya çıkarılır.

Bel Fıtığı Ameliyat

Ameliyat kararı “göreceli kriter” bulunmasında da ve­rilebilir. Yapılan iki aylık uygun ve doğru tedaviye yeterli cevap alınamaması durumunda ameliyat düşünülür.
“Sosyal gereklilik” denilen hastanın işi veya başka bir sosyal nedenle bir an önce ayağa kalkıp aktif olması gere­ken durumlarda da ameliyat önerilebilir.

Ameliyatta başarı oranı nasıldır?

Eğer uygun hasta seçildiyse ve doğru teknik kullanıldıysa ameliyat sonuçları başarılıdır. Günümüzde teknoloji­nin gelişmesiyle hızlı, iyi sonuç alınıyor. Ameliyat sonrası belin korunması ve egzersizlerin yapılması başarının art­masında etkilidir. Ameliyat sonrasındaki başarıyı devam ettirmek ve artırmak, tekrarlamayı azaltmak için ameliyat sonrasında bel koruma eğitimi ve egzersizler mutlaka verilmelidir. Çünkü başarısızlık durumunda yeni bir ameli­yat gerektiğinde başarı oranı ameliyat sayısı arttıkça düşer. Bu yüzden ameliyat için öncesinde hastayı bilgilendirmek ve birlikte karar vermek en uygun yoldur. Böylece hasta belinin sorumluluğunu almış olur.

Bel fıtığı ameliyatlarında hangi teknikler uygulanıyor? Ameliyatta klasik yöntemler ve çeşitli yeni yöntemler uygulanmaktadır. Ameliyat sırasında fıtığın sinire yaptığı bası kaldırılır. Diskin yakınındaki kemik kesilerek alınır. Böylece disk rahatlatılır. Bu işlemler mikroskopla uygula­nan mikro cerrahi yöntemiyle ve daha yeni bir yöntem olan lazerli yöntemlerle yapılır. Yeni bir teknik olan laze­rin uzun dönemdeki sonuçları henüz belli değildir. Tekni­ğin seçiminde hastanın durumu dikkate alınmalıdır. Mik­ro cerrahi günümüzde daha sıklıkla uygulanan bir yön­temdir.

Bel Fıtıkları ve Bel Fıtığı Ameliyatı Sonrası

Biraz önce başarısız bel cerrahisi dediniz. Bu kavramı biraz açıklar mısınız?
Başarısız bel cerrahisi, ameliyat sonrası hastanın yakın­malarının geçmemesi veya bir iyileşme döneminden sonra tekrarlamasıdır. “Başarısız bel cerrahisi sendronıu” olarak adlandırılan bu durum, ameliyat olanların yüzde 20-50’sinde görülür.

Başarısızlığın nedeni nedir?

Nedeni tam bilinmemekle birlikte ameliyat yapılan böl­gede oluşan “nedbe doku”sunun sinire ve diğer dokulara basısı yakınmalara neden olur. Ameliyat yapılan yerde me­kanik işleyiş bozulduğu için başka seviyeden fıtıklaşmaya yatkınlık oluşabiliyor. Başarısız bel cerrahisi nedeniyle de­falarca ameliyat gereken hastalar söz konusu.

Günümüzde teknikler çok gelişti tabii, ama yine de çok dikkatli olmak lazım. Çünkü hasta ameliyat sonrası tüm sorununun kısa sürede ortadan kalkacağını sanıyor.

Peki, hasta yanlış mı düşünüyor?
Ameliyat sonrasında ağrı azalmakla birlikte, tekrar­lama olasılığı, başarısızlık gibi sorunlardan hasta kur­tulmuş olmuyor. Ameliyat sadece ağrıyı azaltmak için yapılıyor. Her ameliyat sonrası başarı şansı azaldığından ameliyattan önce doğru karar vermek gerekli. Örneğin birinci ameliyatta yüzde 100 şans varsa ikinci ameliyat­ta bu oran yüzde 50’ye, üçüncüsünde yüzde 25’e, dör­düncü ameliyatta yüzde 10’lara, 5’lere kadar iniyor. Ya­ni ameliyat oldukça başarı şansı düşüyor. Sonuçta ame­liyat olmadan önce vücudu doğru kullanma egzersizleri­ne 5 kere dikkat edecekseniz, ameliyat olduktan sonra 10 kere dikkat edeceksiniz. Tekrarlamaması için bu şart.

Madem ameliyat kararı bu kadar önemli ve riskli, has­talara bu konuda ne önerirsiniz?
Hastanın hekimine güvenmesi ve farklı branşlardaki hekimlerden bilgi alması önemli. Yani kişinin beyin cerra­hı yanında fizik tedavi uzmanına da danışmasında yarar var.
Ameliyattan sonra kortizonlu tedavi kullanılıyor bildi­ğim kadarıyla… Halk arasında da kortizondan korkulur… Bu konuda sızın yorumunuz nedir?

Kortizonun kullanılmasının amacı iltihabın ve ödemin giderilmesidir. Ancak yan etkileri nedeniyle mümkün olduğunca uzak durmak lazım. Hastanın ameliyat sonrası kortizon kullanıp kullanmayacağına ameliyatı yapan dok­toru karar verir.

Ben bel fıtığı ameliyatı olmuş biri olarak ameliyattan önceki bacak ağrım geçti. Ama o bölge sanki hâlâ hissiz ve beldeki ağrılarım da zaman zaman sürüyor. Zaman geçtikçe bel eski haline kavuşur mu?
Ameliyat sonrası hiçbir şey olmamış gibi bir durumun olması söz konusu değildir. Bel fıtığına bağlı oluşan hasa­rın tamamen ortadan kaldırılması mümkün değil.

Belfıtığı Ameliyatı

O zaman ameliyattan sonra ne yapmak lazım?
Mutlaka bel doğru kullanılmalı ve düzenli olarak eg­zersiz ve fiziksel aktivite yapılmalı. Bu tedaviler dışında di­ğer tedavilerin etkisi geçicidir.

“Fizik tedavici fizik tedavi, beyin cerrahı da doğrudan ameliyat öneriyor” denir. Sizin yorumunuz nedir bu konu­da?

Kısmen doğru, ama ameliyat kararının doğru verilmesi başarı için önemli. Genellikle branşın özelliği olarak beyin cerrahi, tedavide ameliyatı öncelikli düşünüyor. Oysa bir fizik tedavicinin bel fıtıklı hastanın tedavisinde uygulaya­cağı çok sayıda tedavi yöntemi var. Fizik tedavi uzmanları başarısız bel cerrahi sendromlu çok sayıda hastanın soru­nuyla başa çıkmaya çalışıyor.

Ameliyattan sonra egzersiz bir hayat biçimi mi olmalı hasta için?
Ameliyat olmuş veya olmamış tüm bel fıtıklı hastalar için egzersiz ve fiziksel aktivite bir hayat biçimi olmalı ve düzenli yapılmalı.

Hocam ameliyatla ilgili, “Oran çok azdır” diyorsunuz. Ama bazı klinikler var ki sadece bel fıtığı ameliyatı rande­vusu verilmiş hastalarla dolu. Gerçekten ameliyatlık mı bu hastalar, yoksa çok fazla ameliyat kararı mı veriliyor? Evet bazı kliniklerde ameliyat oranı yüksek olabilir. Gereksiz yere de ameliyat yapılıyor olabilir. Ama ülkemiz­de bu konuyla ilgili yapılmış böyle bir çalışma olmadığı için net bir rakam söylenemez. Yurtdışında yapılmış bir bilimsel çalışmada, bel fıtığı nedeniyle ameliyat olanlar ile ameliyat olmayanları 4 yıl sonra değerlendirdiklerinde, so­nuç yönünden aralarında bir farklılık olmadığı saptanmış. Bu sonuç, bel fıtıklı hastalarda ameliyat oranımn düşük olması gerektiğini bir kez daha gösteriyor.