Çocuğun konuşma gelişimi için normal bir dönemin geçmesi gerekmektedir. Ama çocuk üç yaşma bastığı halde hâlâ konuşamıyorsa, o zaman konuşma gelişiminde bir bozukluk olduğu düşünülür. Ağır işitme, sağırlık gibi etkenler konuşma bozukluklarına yol açarlar.
Tutuk ve peltek konuşma, çocuğun normal konuşma gelişiminin henüz tamamlanmamış olduğunu gösteren etkendir. Peltek konuşmada genellikle dişlerin ve damağın önemi büyüktür. Bu kusurların düzeltilebilmesi için özel bir eğitim gereklidir. Kekemelik de bir konuşma kusurudur. Bu tür bir konuşma kusurunun nedeni tamamen psikolojiktir. Psikolojik etken aranıp bulunarak tedavi yönüne gidilmelidir. Gürültülü ve acele konuşmanın da etkeni psikolojiktir.
Organik konuşma bozuklukları, çeşitli nedenlerle merkez sinir sisteminde görülen hastalıkların sinir hücrelerini etkilemesiyle ortaya çıkan bozukluklardır. Sinir hücrelerindeki bozukluklar beynin konuşma merkezi tarafından ortaya çıkarılır. Çok ender olarak görülen bu organik konuşma bozukluklarının teşhisi oldukça güçtür. Organik konuşma bozuklukları olarak afazi, dizfazi, sözcük körlüğü, motor afazi, agrafi sayılabilir, çünkü bütün bunlar konuşma bozukluğunun etkeni olabilir.
Beyinsel çocuk felçleri
Bu genel kavram çocuk beyninde doğumdan önce ya da sonra, doğum sırasında oluşabilen çeşitli hastalık süreçlerini kapsamına alır. Beyinsel çocuk felçleri şu belirtileri gösterir: Kas felçleri, kasılmalar, hareket uyumundaki bozukluklar, artan kas körelmeleri vb. Hastalığı oluşturan nedenler de, gebelik sırasında fetüs beyninin zedelenmesi, erken doğum, göbek kordonunun düğümlenmesi, doğum sırasında oluşabilecek beyin zedelenmeleri olarak sıralanabilir. Ayrıca, konuşma güçlükleri ve zekâ geriliği de görülebilir. İdman yapmakla oldukça olumlu sonuçlar alınabilmektedir. Hastalığın geçmediği durumlarda çocuklar, özel eğitim yapan okullara gönderilmelidir.