Genellikle sık idrara çıkma ve/veya sıkışıklık hissi ve/veya gece uykudan uyanmaya sebep olacak kadar idrar yapma isteğine neden olan, idrar kaçırma ile de beraber olabilen bir rahatsızlıktır. Erişkin nüfusunun %16’sını etkileyen, son derece sık rastlanan bir durumdur. Genel yaygınlığı erkekler ve kadınlar arasında benzerdir. Kadınlarda daha çok idrar kaçırma ile seyrederken, erkeklerde idrar kaçırma olmaksızın aşırı aktif mesane daha sıktır.
Aşırı aktif mesane tüm yaş gruplarında izlenebilir ancak yaygınlığı yaşla birlikte artar. 45 yaşından gençlerde %10 ve altı; 75 yaş ve üzerinde %30’dan daha yüksek oranda görülür. Yaygınlığı yüksek olmasına rağmen hastaların çoğu tedavi edilmemektedir. Eldeki veriler aşırı aktif mesane belirtileri bulunanların önemli bir oranının tedavi için başvurmadığını ya da başvursa bile ilaç almadığını göstermektedir. Fiziksel, sosyal, mesleki, ev yaşamı ve cinsel işlevler de dahil olmak üzere tüm alanlarda yaşam kalitesi üzerinde derin bir olumsuz etkiye yol açmaktadır.
Aşırı aktif mesane; mesanenin dolumu sırasında ortaya çıkan anormal, istemsiz kas kasılmalarından kaynaklanır. Mesane kası aşırı aktivitesi bulunan olguların büyük çoğunluğunda mekanizma tam olarak anlaşılamamıştır. Mesane kasının hassasiyetindeki artış, sıkışma hissinin (idrar yapmak için duyulan aşırı istek) artmasına neden olmakta ve buna bazen idrar yapma sıklığında artış eşlik etmektedir. Eğer bu sıkışma hissi baskılanamazsa idrar kaçırma oluşur.
Aşırı Aktif Mesane belirtileri varsa ne yapmak gerekir?
Aşırı Aktif Mesane belirtileri varsa, hekimin önerdiği süre içerisinde gün boyunca ne miktarda sıvı alındığı, günde kaç kez tuvalete gidildiği, ne miktarda idrar yapıldığı, kaydedilen bir işeme günlüğü tutulması ve doldurulmuş günlükle birlikte uzman bir hekime başvurulması uygun olacaktır. Hekimin idrar yolu enfeksiyonu gibi hastalıkların tanısını koyabilmesi için muayeneye ek olarak idrar testi istemesi gereklidir.
Eğer kişinin şikayetleri ve muayene sonuçları açık değilse, hekim aşağıdaki testleri de isteyebilir.
Ultrasonografi; idrar kesesinin daha iyi değerlendirilmesini ve olağandışı durumların görüntülenmesini sağlar.
Ürodinamik testler; idrar kesesi içindeki basıncın ve idrar yapma hızının ölçülmesini sağlar.
Kan testleri; aşırı aktif mesane ile benzer belirtileri verebilen şeker hastalığı gibi altta yatabilecek bazı hastalıkların tanısının konmasını sağlar.
Sistoskopi; idrar kesesinin içinin ince bir boru yardımıyla doğrudan görülerek değerlendirilmesini sağlar.