Guatr hastalığını aratan tiroit, boynun önünde yer alan 20 gramlık küçük bir doku. Doku küçük ama fonksiyonu çok fazla. Hormonları üretme mekanizması karışık, orada rol alan birçok madde, enzim ve elementler var. Endokrinolog Doç. Dr. Neslihan Kurulmuş, guatr hastalığının temel nedeninin iyot eksikliği olduğunu söyledi.
İyot eksikliğinin su, toprak ve toprakta yetişen ürünlerle giderilebildiğini vurgulan Kurulmuş, “Ama bizim toprağımız da suyumuz da Doğu Anadolu , Karadeniz özellikle de Batı Karadeniz Bölgesi iyottan son derece fakirdir. Bu nedenle tuza iyot eklendi. Nörologlar, kardiyologlar ‘böbreği ve kalbi korumak adına aşırı tuzlu yemeyin’ diyor. Biz toplum olarak yemeğin tadına bakmadan tuz koyarız. Günde ortalama bir tatlı kaşığı tuz kalp ve böbrek yetmezliği olmayan, sağlıklı birinin yiyebileceği miktardır” dedi.
BOZUKLUĞUNDAN ETKİLENMEYEN ORGAN YOK GİBİ
Dengesi bozulan tiroit hormonunun tüm sistemi etkilediğini, özellikle depresyonun altında yatan nedenler arasında olduğunu vurgulayan Kurulmuş, tiroit hastalıklarının belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında şu bilgileri verdi:
“Tiroit yavaşladığındaki belirtileri; halsizlik ve yorgunluk şikâyetleridir. Saç dökülmeleri, cilt kuruluğu, kaşıntı, tırnak kırılması, kabızlık gibi bulgularla kendini hissettirir. Tedavi edilmezse şikayetler giderek artar. Bir süre sonra efor kapasitesi düşer, kalp ve solunumla ilgili problemler başlar, tansiyon dengesizlikleri görülebilir. Bulgular kişisel farklılıklar gösterebilir; ciddi depresyona giren, halsizlik nedeniyle iş gücü kaybı yaşayan, aşırı sinir ve kaygı nedeniyle etraflarıyla kavga eden hasta tablolarına rastlamak mümkündür.
HER YAŞTA GÖRÜLEBİLİR
Bu rahatsızlıkta yaş sınırı yoktur, doğumdan ölene kadar her yaş grubunda rastlanabilir. Ergenlik dönemi, 25-40 yaş arası, kadınlarda doğurganlık ve menopoz döneminde daha sık görülebilir. Dış faktörlere ve genetiğe bağlı olarak gelişebilir.
Tiroit hastalığının en iyi yönü ne kadar ilerlemiş olursa olsun tedavide yüz güldürücü sonuçlar almanın mümkün olmasıdır. Hastalığın tipine göre ilaç, cerrahi ya da radyoaktif tedavi uygulanır. Hipotiroitte ortalama 6-8 hafta içinde sonuç alınıp, tamamen normale dönülebilir.
EN ÇOK HAŞİMOTO GÖRÜLÜYOR
Haşimoto, tiroit hastalığının bir grubudur. Haşimato hastalarında hormonlar normal olduğu halde açıklanamayan deri, tırnak, saç problemi olabilir. Özellikle kadınlarda adetlerle ilgili sorunlar yaşanır. Genetik olabilir. Basit bir kan testiyle tespiti mümkündür. Gerektiğinde ultrasonla bakılır. Tiroit hormon düzeyi artığı zaman hipertiroidi adı verilir ve metabolizma hızlı çalışır, bu da ciddi kilo kaybına yol açar.
GÖZLER NEDEN DIŞARIYA DOĞRU ÇIKAR?
Tiroit çok çalıştığı durumda hem tiroit hem de gözler etkilenir. Çünkü aynı mekanizma gözlerin arkasındaki dokuda da geçerlidir. Orada iş biraz daha karışıktır ve tedavisi de biraz daha yorucudur. Çünkü tiroit ve gözü birlikte kontrol altına almak gerekir. Bazen tiroiti kontrol altına alsanız bile göz bağımsız olarak ilerleyebilir.
KANSERE DÖNÜŞÜR MÜ?
Her tiroit hastalığı kansere dönüşmez. Tiroit nodülü varsa bazı nodüller 3-5 yıl içinde kansere dönüşebilir.
TİROİT HASTALIĞI DEPRESYONLA KARIŞTIRILIYOR
Psikiyatri bölümünden çok fazla tiroit hastası endokrinologlara yönlendirilir. Bu tip hastalar depresif şikâyetlerle psikiyatriste başvurur. Onlara uygulanan ilk test tiroit hormonudur. Özellikle doktorların bu konuda dikkatli olması gerekir.
KARALAHANA VE SUŞİYE DİKKAT
Karalahananın içindeki maddeler bir enzimi bloke ettiği için tehlikelidir. Suşi de içerisinde fazla iyot olduğu için tiroiti olumsuz etkiler. Bu nedenle Uzak Doğu’dan gelen ve zayıflama etkisi olduğu söylenen yosun tabletleri tiroit hastalıklarını tetikleyebilir.
Ailesinde tiroit hastalığı olanların, doğurganlık çağındaki kadınların ve ergenlik çağındakilerin bir kez tiroit fonksiyonunu değerlendirmekte fayda vardır. Özellikle ailesinde tiroit hastalığı olanlar için bu yaş dönemleri çok önemlidir.