Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığı

Gözyaşı normal şartlarda gözlerden gözyaşı kanalları adı verilen, gözlerden buruna uzanan ufak tüpler yoluyla akmaktadır. Tıkanmış bir gözyaşı kanalı, normalde gözyaşının gözden akması için açılan kanalın kapanması ya da düzgün açılamaması durumunda ortaya çıkar. Eğer bir gözyaşı kesesi sıvıyla dolar ve şişebilir ve iltihaplanabilir ve bazen de enfeksiyon kapar.

Gözyaşı kanalı tıkanıklığı yeni doğan bebeklerin yaklaşık yüzde altısında görülür. Doğuştan (kongenital) olan gözyaşı kanalı tıkanıklığına nazolakrimal kanal tıkanıklığı denir.

Gözyaşı kanalı tıkanıklığı yetişkinlikte yaygın değildir. Yaşlı yetişkinlerde sıklıkla görülür ve genellikle de yaşlanmanın ya da bir yaranın sonucudur.

Sebepler

Bebeklerde, gözyaşı kanalı tıkanıklığının en yaygın nedeni, gözyaşı kanalının ucundaki ince dokunun normal şekilde açılmakta başarısız olmasıdır.

Çocuklardaki gözyaşı kanalı tıkanıklığının daha az yaygın diğer nedenleri arasında ise şunlar yer alır:

Enfeksiyonlar.
Burun kemiğinin anormal gelişerek, gözyaşı kanalı üzerine baskı yapması ve kanalı kapatması.
Gözlerin kenarlarındaki, yaşların gözyaşı kanallarına aktığı deliklerin (punktum) kapalı ya da gelişmemiş olması.
Yetişkinlerde, gözyaşı kanallarının tıkanması, gözyaşı kanalının iç kısmının kalınlaşması, nazal ya da sinüs sorunları, gözün etrafındaki kemik ve dokuların zedelenmesi (elmacık kemikleri gibi), enfeksiyonlar veya tümörler gibi anormal urlar.

Belirtiler

Genellikle, tıkalı bir gözyaşı kanalının ilk belirtisi, gözlerde sulanma ile başlayıp yanaklara akan gözyaşı ile devam eden aşırı gözyaşı akması halidir. Tıkalı gözyaşı kanalı olan bebekler genellikle doğumdan sonraki ilk birkaç gün ila birkaç hafta arasında belirtileri gösterirler. Eğer gözün boşaltım sisteminde enfeksiyon ortaya çıkarsa, göz veya burun çevresinde kızarıklık ve şişme (iltihap) görülebilir. Yine, göz kenarlarında sarı mukuslar belirebilir ve gözkapakları yapışabilir. Daha ciddi durumlarda, enfeksiyon gözkapaklarına ve gözün çevresindeki alana sıçrayabilir.

Tıkalı gözyaşı kanalının belirtileri, grip veya sinüs enfeksiyonu gibi bir üst solunum yolu enfeksiyonu sonrası daha da kötüleşebilir. Belirtiler aynı zamanda, rüzgara, soğuğa ve güneş ışığına maruz kalındıktan sonra daha fark edilebilir duruma gelebilir.

Teşhis

Tıkalı gözyaşı kanalının teşhisi tıbbi hikaye ve fiziksel muayene üzerine kuruludur. Gözyaşlarının miktarını ölçmede veya gözyaşlarının gözlerden normal şekilde akıp akmadığını görmede testler de kullanılabilir. Diğer testler de doktorunuzun tıkanıklığın nerede olduğunu ve neden kaynaklandığını bulmasına yardımcı olur.

Tedavi

Tıkalı gözyaşı kanalı ile doğan bebeklerin genellikle tedaviye ihtiyacı yoktur. Çoğu tıkalı kanal çocuk 1 yaşına girerken kendiliğinden açılır. Ancak gözü temiz tutacak ve kanalın akmasına yardımcı olacak ev tedavisi enfeksiyondan korunmasına yardım eder. Eğer kızarıklık, şişme ya da sarı renkli akıntı gibi enfeksiyon bulguları varsa genellikle antibiyotik kullanılması gerekir.

Bebek altıncı ayı ile ilk yaşı arasındayken eğer kanal tıkalı kalırsa, belki bir sonda işlemi gerçekleştirilebilir. Sonda, tıkalı kanalı olan bebeklerin 100’de 90’ında başarılı sonuç vermektedir. Sonda yetişkinlere uygulanmaz çünkü nadiren başarı elde edilir.

Gözyaşı kanalı tıkanıklığı için diğer tedaviler ise enfeksiyonlar için antibiyotikleri ya da yapısal sorunlar veya anormal gelişim sorunları için ameliyatı içerir.