Bir kişinin şişman olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Bir kişinin vücut ağırlığının ideal kilosunun yüzde 120’sinden fazla olması veya vücut kitle indeksinin (VKİ) 30 kg/m2’den fazla olması durumunda “şişmanlık vardır” diyoruz.
Bu konuda iki formül kullanırız:
İdeal Kilo Boy Hesabı
1. İdeal kilo formülü: Boy-100-[(boy-150)/4]. Bu formülü bir örnekle şöyle açıklayabiliriz: Boyu 160 cm olan bir kadının ideal kilosu şöyle hesaplanır:
160-100-[(160-150)/4]= 60 (10/4)= 60-2,5= 57,5 kg
Bu formül kabaca boyunuzun santim cinsinden değerinden 100 çıkarılarak bulunan rakamdan 4-5 kg çıkarılarak da elde edilir.
İdeal Kilo Hesaplaması
2. Vücut kitle indeksi: Şişmanlığı saptamak için en sık kullanılan ölçümdür. Vücut ağırlığının (kg) boyun metre cinsinden karesine bölünmesiyle (m2) bulunur (kg/m2). Vücut kitle indeksi vücut yağını kaba bir hesapla tahmin etmeye yarar ve vücut yağını yüzde 70 doğrulukta ortaya koyar.
Bunu bir örnekle şöyle açıklayabiliriz: Kilosu 54 kg, boyu ise 1,60 m olan bir kadının vücut kitle indeksi şöyle hesaplanır:
kg/m2= 54/l,602= 54/2,56= 21,09 kg/m2
Vücut kitle indeksi şöyle değerlendirilir:
VKİ 18,5 kg/m2’den az ise kilo azlığı söz konusudur,
VKİ 24,9 kg/m2’den küçük ise o kişi sağlıklıdır,
VKİ 25-29,9 kg/m2 arasında ise aşırı kiloludur,
VKİ 30-34,9 kg/m2 arasında ise hafif şişmandır (evre 1),
VKİ 35-39,9 kg/m2 arasında ise şiddetli şişmandır (evre 2),
VKİ 40 ve üstü ise çok şiddetli (morbid) şişman veya ölümcül şişmandır (evre 3).
Bu sınırlar şişmanlığın tanımı için uygun olsa da VKİ’si 19 olan bir kişinin VKİ’nin sözgelimi 24,5’ine kadar kilo alması da bir risk taşır. VKİ’si 18’den 24’e çıkan bir kişinin de aşırı kilolarını vermesi gerekir.