Kurban bayramlarında hem et hem de tatlı tüketimi arttığı için özellikle kolesterol, diyabet, kalp-damar, yüksek tansiyon ve obezite hastalarının daha dikkatli olması gerektiğine vurgu yapan belirten Beslenme ve Diyet Uzmanı Aysu Bekçi, sağlıklı bir bayram geçirmek için önem verilmesi gereken noktalara dikkat çekti. Diyetisyen Bekçi, gıda güvenliği, kurbanlık kesimi başta olmak üzere etin saklanmasından pişirilmesine kadar dikkat edilecek adımları şöyle sıraladı:
ETLERDE HASTALIK RİSKİNİ ORTADAN KALDIRIN
Kurbanlık satın alırken dikkat edilecek en önemli nokta kurbanlığın veteriner kontrolünden geçmiş olmasıdır. Diğer önemli nokta da kurbanlık kesiminin veteriner kontrolünün sağlandığı uygun ortam ve şartlarda yapılmasıdır. Eğer etler uygun koşullarda kesilmez, doğru pişirilmez ve uygun koşullarda saklanmaz ise hayvanlardan insanlara zoonoz dediğimiz tüberküloz, şarbon, salmonella gibi hastalıklar bulaşabilmektedir.
KURBAN ETİNİ BEKLETİN, SİNDİRİMİ KOLAYLAŞTIRIN
Kurban bayramında yapılan yanlış alışkanlıkların başında kurban etlerinin kesildikten hemen sonra tüketilmesi gelir. Hayvanlardaki mikroorganizmalar kesimden sonra 24 saat içinde ölür ve hayvan ilk kesildiğinde rigor motris olarak adlandırdığımız ölüm sertliği olur. Özellikle mide ve bağırsak rahatsızlıkları olan kişilerin dikkat etmesi gereken bir konu da budur. Etler soğuk ortamda birkaç gün bekletildikten sonra tüketilmelidir. Büyükbaş hayvanların etleri 0 derecede 7-10 gün bekletildiğinde tam yumuşama sağlanır. Böylece et hem daha lezzetli hem de hazmı daha kolay olur.
PİŞİRİRKEN ETİN BESİN DEĞERİNİ KORUYUN
Etlerin pişirilmesinde haşlama ve ızgara gibi yöntemler tercih edilmeli, kızartma ve kavurmadan kaçınılmalı. Çok yüksek ısıda, uzun süre pişirme ve kızartma yöntemi çeşitli kanserojen maddelerin oluşumuna yol açabileceği için tercih edilmemeli. Etin sebzelerle birlikte pişirilmesi veya tüketilmesi, besin çeşitliliğinin sağlanması açısından sağlıklı bir yöntem.
Etle yapılan yemekler kendi yağı ile pişirilmeli ve ilave yağ eklenmemeli. Özellikle kuyruk yağı veya tereyağının et yemeklerinde kullanılmasından kaçınılmalı. Etler ızgarada pişirilirken, etle ateş arasındaki uzaklık eti yakmayacak ve “kömürleşme” sağlamayacak şekilde ayarlanmalı.
KURBAN ETİ NASIL SAKLANMALI?
Kurban etleri, büyük parçalar halinde değil, birer yemeklik olacak şekilde küçük parçalara ayrılarak buzdolabı poşetine konularak buzdolabının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalı. Bu şekilde hazırlanan etler, buzlukta -2 derecede birkaç hafta, -18 derece derin dondurucuda ise daha uzun süreyle saklanabilir.
Etler kolaylıkla bozulabilen potansiyel riskli besinlerdir. Etlerin dondurulduktan sonra tekrar çözünmesi bazı “mikroorganizmalar” için üreme ortamı oluşturur ve bu da sağlığımızı tehdit eder. Çözünen et hemen pişirilmeli ve tekrar dondurulmamalı.
ETİ ÇÖZDÜRÜRKEN ISIYA MARUZ BIRAKMAYIN
Etlerin, oda ısısında açıkta bırakılacak şekilde değil, buzdolabının alt bölmesinde çözünmesi sağlanmalır. Derin dondurucuda saklanan etin buzdolabının sebzelik kısmının üstüne konularak çözünmesi beklenebilir. Etin çabuk çözünmesi amacıyla uygulanan kalorifer, soba üzerinde çözünme, oda sıcaklığında bekletme gibi yöntemler, insan sağlığı açısından tehlikeli sonuçları da beraberinde getirir.
TATLI TERCİHİNİZ ÖNEMLİ
Bayram günlerinin vazgeçilmezi tatlı ve çikolatadan mümkün olduğunca uzak durulmalıdır. Kan şekerinde ani artışlara ve yağ depolanmasında hızlanmalara neden olan tatlı ve şekerlemeler kronik hastalığı olanlar, sağlığına dikkat edenler ve kilo kontrolü yapanlar için kaçınılması gereken grupta. Misafirlere meyve salataları, dondurmalı meyve tatlıları veya sütlü tatlılar ikram edilebilir.
İÇECEK OLARAK SUYA AĞIRLIK VERİN
Su metabolizmanın devamı, sağlığı ve arınması için çok önemlidir. Bayram boyunca günde en az 8-10 bardak su içilmeli, sık sık ikram edilen çay, kahve, asitli-gazlı içeceklere hayır denilebilmeli, daha ziyade suya ağırlık verilmeli.
Fazla çay ve kahve tüketimi uykusuzluk, kalpte ritim bozuklukları, mide problemlerine sebep olabileceğinden bu tür içecekler tüketilirken miktar sınırlaması yapılmalı. Günlük kafein alımını aşmamak için günde 2 fincandan fazla kahve tüketilmemeli ve açık çay tercih edilmeli.
HAZMI KOLAYLAŞTIRMAK İÇİN BİTKİ ÇAYLARINA YÖNELİN
Bayramda oluşabilecek sindirim problemlerini önlemek için sindirimi destekleyici bitki çayları tüketilebilir. Rezene, papatya, melisa, anason, yeşil çay size bu konuda yardımcı olacaktır.
BU ÖNERİLERE KULAK VERİN
– Güne hafif bir kahvaltı ile başlayın.
– Az ve sık aralıklarla beslenin.
– Çikolatalar, şerbetli tatlılar yerine sütlü tatlıları, dondurmalı veya meyve tatlılarını (elma, armut tatlısı) tercih edin.
– Tabağınızın dörtte birini kırmızı et kalan kısmını ise sebze yemekleri ve salatadan oluşturun. Yanında tam buğday ekmeği, bulgur pilavı veya kepekli makarna tüketmeyi unutmayın.
– İkramlarla ve fazla yemeyle bozulan bağırsak hareketlerinizi düzene koymak için ara öğünlerde meyve tüketimine önem verin. Meyvelerinizi iyi yıkadıktan sonra kabuklu tüketmeye özen gösterin..
– Öğün aralarında su tüketmeyi unutmayın.
– Bayram ziyaretine gitmeden önce evinizde yemeğinizi veya ara öğününüzü mutlaka tüketin. Aç karnına bayram ziyaretine gitmeyin.
– Bayram tatilini fırsata çevirerek, fiziksel aktivitenizi mutlaka arttırın.