Polikistik over sendromu (PKOS) kanser, diyabet ve obezite gibi ciddi hastalıkları beraberinde getiriyor. Milyonlarca kadın hastalığın farkına ya geç varıyor ya da tanı koymada gecikiyor. Türkiye’de polikistik over hasta sayısı oldukça fazladır.
PKOS, yumurtalıklarda birden fazla kistin oluşmasıdır. Hastada erkeklik hormonunun baskın olması, adet düzensizliği ve tüylenme sorununa yol açıyor. Oldukça ciddi hastalık olan polikistik over sendromu doğurganlığı olumsuz etkiliyor. Yumurtlama bozukluğu yaşayan kadının, hamile kalma oranı düşer. Otuz yaş üstü kadınlarda görülme sıklığı daha fazladır. Ayrıca tanı koyma aşamasından birkaç doktora gidilmesi önerilir.
Polikistik Over Sendromu Nedir?
Polikistik over sendromu, adet düzensizliği ve yoğun tüylenme ile kendini belli eden bir kadın hastalığıdır. Vücudun çeşitli yerlerinde sivilce ve kilo artışı görülür. Yumurtalıklarda birden fazla kistin oluşumu yumurtalıkların fonksiyonunu bozar. Bu nedenle kısırlık oluşur.
Kadınların fiziki görünümünü bozan bu hastalık, gecikmeden tedavi edilmelidir. Aksi takdirde birçok hastalığa davetiye çıkarır. Bunlardan bazıları; anksiyete bozuklukları, diyabet, karaciğer yağlanması, kısırlık, hipertansiyon ve uyku apnesidir.
PKOS Belirtileri Nelerdir?
Başta adet düzensizliği olmak üzere sivilce ve tüylenme sorunu yaşayanlar ‘’PKOS belirtileri nelerdir’’ sorusuna yanıt arıyor. İşte PKOS hastalığının belirtileri:
Adet düzensizliği
Yağlı cilt(sivilce, akne)
Kilo artışı, tüylenme
Yumurta yapısında bozukluk, İnfertilite (kısırlık)
Adet geçişleri arasında kanama, kilo artışı
Ciltte pullanma ve lekeler
Ses kalınlaşması
Saç dökülmesi
Androjen hormonunda artış
Polikistik Over Sendromu Tanısı Nasıl Koyulur?
Polikistik over sendromu tanısı nasıl koyulur sorusu için tanıda birkaç yönteme başvurulur. Doktor öncelikle hastanın tıbbi öyküsünü dinleyip, fiziki muayenesini yaparak işe başlar. Sonrasında hastanın semptomlarına göre bazı klinik bulgular ister. Bunlardan en yaygını pelvik veya vajinal ultrasonografi görüntüleridir. Böylelikle rahim ve yumurtalıklar incelenir.
PKOS tanısında hastanın kan hormon değerleri testi yapılır. Bu test androjen hormonu içindir. Testte LH ve FSH oranları 3’ün üzerinde çıkarsa tanı için yeterli bir bulgudur. Radyolojik görüntüler dışında insülün değerleri de hesaplanır. Tanı tetkikleri sonucunda hastalığın düzeyi göz önünde bulundurularak, tedavi yöntemi belirlenir.
Polikistik Over Sendromu Tedavisi
Kadın hastalıkları ve doğum doktoru tarafından hastalığın seyrine göre tedavi seçenekleri değerlendirilir. Polikistik over sendromu tedavisi için öncelikle androjen hormonları kontrol altında tutulur. Bunun için antiandrojen ilaç tedavisi uygulanır. Kilo artışından dolayı hastaya diyet programı uygulanır ve insülün seviyesi düşürülür.
Adet düzensizliği, aşırı tüylenme ve sivilceler için doğum kontrol hapından yararlanılır. Fiziki görünümünde deformasyon olanlar ya da saç dökülmesi yaşayanlar için vitamin ve mineral takviyesi yapılır. Ayrıca infertilite’ye (kısırlık) yol açan yumurta bozuklukları için yumurta gelişimini destekleyen tedaviler uygulanır. Bu sayede yumurtlama sağlanmış olur. Adet kanamaları için progesteron ilaçlarından yararlanılır.
İnfertilite Tedavisi Nasıl Yapılır?
Polikistik over sendromu hastalarında asıl sorun yumurta bozukluklarıdır. Yani hamile kalamayan kadınların çoğu bu sendromun hastasıdır. Bu hastalar şişman olduklarından infertilite tedavisi kilo verdirmeye yönelik olur.
PKOS hastaları yumurtlama sorunu yaşar. O nedenle etkili bir ilaç olan klomifen sitrat ilacı verilir. Etkili olmadığı takdirde yumurtaları uyarmak için aşı yapılır. Bunlar dışında diğer alternatif ise laparoskopi yöntemidir. Karın boşluğundan sızılarak, yumurtalıkların üzerine küçük delikler açılır. Çok başarılı sonuçlar veren bu yöntem sayesinde hamile kalma oranı yüzde 75–80 ‘i bulmaktadır.
Polikistik Over Sendromunu Belirlemek İçin Ön Test
Aşağıda yer alan sorulara 5 den fazla evet cevabı verdiyseniz eğer en kısa sürede doktora gitmenizi öneririz.
1- Ailenizde yumurtalık kisti olan var mı?
Evet-Hayır
2- Kan şekerinizde değişimler oluyor mu?
Evet-Hayır
3- İdeal kilonuzdan yüzde 10 daha fazla mı kilonuz var?
Evet-Hayır
4- Fazla kilonuz bel karın bölgesinde mi?
Evet-Hayır
5- Kilolarınızı nedensiz yere mi aldınız?
Evet-Hayır
6- Kilo vermede güçlük yaşıyor musunuz?
Evet-Hayır
7- Adet kanaması yılda 8 kez veya daha fazla oluyor mu?
Evet-Hayır
8- Saç kıllarınız inceliyor mu?
Evet-Hayır
9- Yüz ve vücudunuzda aşırı tüylenme var mı?
Evet-Hayır
10- Adet görebilmek için hap kullanıyor musunuz?
Evet-Hayır
11- Sivilce artışınız var mı?
Evet-Hayır
12- İnfertilite sorununuz var mı?
Evet-Hayır
13- Vücudunuzda siğil veya benzeri kabarcıklar var mı?
Evet-Hayır
14-Depresyon yaşıyor musunuz?
Evet-Hayır
15-Yumurtalık kistiniz var mı?
Evet-Hayır
Polikistik over sendromu kadınların hayatlarını olumsuz etkileyen ve düşünülmeden tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Henüz hastalığın kesin bir nedeni bulunamamıştır. Ancak bu sendromla ilgili tıbbi ve klinik çalışmalar devam ediyor.