Rota virüsü çocularda görülen ishale en çok neden olan bir virüstür. En sık etkilediği yaşla 2-3 yaşına kadardır. 2-3 yaşına kadar her çocuk genelde bu ishale yakalanmış oluyor. Rota virüsü çocuklarda en çok ölüme neden olan ishal mikrobudur. Rota virüsü bağırsakları etkiler ve hastaneye yatışlara en çok neden olan mikroptur.
Rota virüsünün bulaşıcılığı çok yüksektir. Kişiden kişiye bulaşır. Hasta olan bir çocuktan diğer çocuğa geçer. Bunun için alınabilecek önlemlerin başında annelerin ellerini bol sabunlu su ile sık sık yıkaması ve etrafı %70 lik alkolle temizlemek bulaşıcılığı azaltmakta oldukça etkilidir.
ROTA VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR?
Rota virüsü bir çocuktan diğerine bulaştığı zaman kuluçka dönemi 2 ile 4 gün arasındadır. Bu süre sonunda belirtileri ortaya çıkmaya başlar ilk bulguları genel olarak kusmadır. Rota virüsü bulaşan bir çocukta 1 veya 3 gün kusmalar görülebilir. Çocukta ateş yapar. Bunların yanında çocukta bir halsizlik, iştahsızlık ve davranış değişikliğine sebep olabilir. Kusmadan 12 ile 24 saat sonra ishal başlar. İshalin devam etme süresi 7 ile 10 gün arasıdır. İshal genelde kansızdır. Suludur. Rota virüsü günde 8-10 kez ishale neden olabilir. İshal sonucunda meydana gelen sıvı kaybından dolayı çocukta halsizlik, göz altlarında çökme, deride buruşma gibi irritasyon bulgularına neden olur.
Rota virüsünü 2-3 yaşına kadar her çocuk geçirmiş ve bu virüse karşı antikor oluşmuştur. Rota virüsünün 7 tipi bulunmaktadır. Fakat çocuklarda ishale neden olan ve en sık rastlananı Tip A dır. Tip B daha çok erişkinlerde ishal yapar. Rota virüsü sulardan bulaşabilir. Hijyen koşullarına uymadığımız zaman bulaşma söz konusu olabilir. Fakat en sık bulaşma şekli ise kişiden kişiye dışkı yolu ile olmaktadır. Bu nedenle evde rota virüsü geçiren bir çocuk varsa hijyen kurallarına dikkat edilmeli eller bol sabun ve su ile yıkanmalı, tuvaletler iyi bir şekilde temizlenmeli ve çevrenin temizlenmesi gereklidir. Rota virüsü yuvalarda da çok sık olabilmektedir. Rota virüsünden dolayı ishal devam ettiği için çocuk yuvaya gönderilmemelidir. Ayrıca solunum yolu ile bulaşabilir. Çocuk kustuğunda , öksürdüğünde veya burun akıntısından dolayı bulaşma söz konusu olabilir. Kusmadan dolayı bile damlacık enfeksiyonu ile bulaşma olabilir.
Rota virüsünün tedavisi için antikor oluşturabilecek rota virüsüne karşı herhangi bir antiviral bir ilaç yoktur. Bu nedenle tedavide sıvı kaybını önlemeye yönelik tedbirler, ateşi çıkmış ise bunu düşürmek için gerekli ilaçlar ve yeterli kalorinin alınmasının sağlanması gerekiyor. Rota virüsü genelde bebekler de olduğu için annenin bebeği sık sık emzirmesi gerekiyor. Hem sıvı kaybının giderilmesi açısından hemde bağırsak düzenin sağlanması açısından gereklidir. Bunun dışında ağızdan verilebilecek içinde sodyum potasyum yada tuz şeker olan oral solüsyonlar var. Sıvı kaybının giderilmesi açısından bu tür solüsyonlar kullanılabilir. Örneğin 6-7 aylık bebeğiniz rota virüsü nedeni ile ishale yakalandı. Bu durumda evde yapabilecekleriniz ise şöyle annesi sık sık emzirmeli eğer ek besinlere başlandı ise elma suyu, muz verebilir. Özellikle yoğurt ayran gibi besinler verilebilir. Sıvı kaybını engellemek açısından ge-oral solusyonlardan her kaka yaptıktan sonra en azından yarım çay bardağı tükettirilebilirse iyi olur. Kusma ve bulantı devam ediyorsa azar azar sık aralıklarla beslemekte fayda var.
Çocuk sürekli uyukluyorsa ve her yediğini kusuyor ise
Her aldığı besinden sonra kakası oluyor ise saatte 1-2 kez kaka yapıyor ise
Uyuklaması çok artı ise ve etrafındakiler ile ilişkisinde problem varsa
Göz altınlarında aşırı çökme meydana geldi ise mutlaka bir çocuk doktoruna veya sağlık kuruluşuna getirilmelidir.
Rota virüste sıvı kaybı ve elektrolit dengesizliği bebeklerin ölümüne neden olabilir. Bu nedenle ciddiye almak gerekir.
Rota virüsü için aşı şuanda bulunmaktadır. İki firmanın aşısı güvenli olarak tespit edildi. Şuanda dünyadan rütin olarak uygulanan bir aşıdır. Rota virüsü aşısının çocuk ilk 3 ayını bitirmeden yapılması gerekmektedir. Son dozun 8.aya kadar bitmesi gerekmektedir. Rota virüs aşısı ağızdan yapılan uygulanan bir aşıdır. Herhangi bir yan etkisi yoktur. Aşı şuanda ülkemizde de uygulanmaktadır. 10 yıl önce rota virüsü için çıkan aşıya göre daha selim olduğu ve bağırsak düğümlenmesi riskinin çok yüksek olmadığı FDA tarafından da onaylanmıştır. Birçok hastanede uygulanan bir aşıdır.