Sporcuların Bel Ağrıları

Aktif spor yapanlarda bel ağrılarının görülme oranı nasıldır?
Bel ağrılarını iyileştirmede fiziksel aktivite ve spor öne­riyoruz. Bununla birlikte bel ağrısı sporcularda da sık rast­lanan bir sorundur, hatta bir meslek hastalığıdır diyebili­riz.

Neden sporcuların meslek hastalığıdır?
Çünkü burada sporcunun yaptığı işe, yani spora bağlı oluşan rahatsızlık söz konusudur.

Bel hastalıkları hangi spor dallarında daha sık görü­lür?

Hem yüksek performans gerektiren profesyonel spor­larda, hem de sağlıklı yaşam için yapılan sporlarda bel bölgesi en sık yaralanan bölgedir.

Bel fıtığı spor yapanlarda hangi sıklıkta görülür?
ABD’de bel ağrılı genç sporcuların yüzde 11’inde, eriş­kin sporcuların ise yüzde 4 8’inde bel fıtığı saptanmıştır.

Hangi sporu yapanlar daha çok risk altındadır?
Bel fıtığının en sık oluştuğu sporlar futbol, jimnastik, ağırlık kaldırma, güreş, dans, yüzme, kürek, amatör golf ve baledir. İkinci sırada profesyonel golf ve aerobik dans gelir. Genel dansta, patende, teniste, beysbolda, koşuda, bisiklet ve basketbolda ise daha az sıklıkla görülür.

Bel rahatsızlıkları profesyonel bir sporcunun yaşamını nasıl etkiler?
Bel ağrısı çeşitli spor aktivitelerini ve günlük yaşamı et­kiler. Sporcunun yarıştaki yeteneğini ve performansını doğrudan etkilediği gibi sporcu, sporcunun ailesi, koçlar, antrenörler ve ücreti ödeyenler için de sorun oluşturur. Bir araştırmada bel ağrısı nedeniyle, tenis oynayan erkeklerin yüzde 40’ının en az bir turnuva kaçırdığı, basketbol merkezlerindekilerin yüzde 15’inin ve futbol oynayanların yüzde 12’sinin oyun kaçırdığı ortaya çıkmıştır.

Sporcularda bel ağrısının başlıca nedenleri nelerdir?

Beli en çok zorlayan öne eğilme, ağırlık kaldırma ve dönme hareketleri birçok sporun önemli parçasıdır. Spor­cularda tekrarlamak yapılan bu hareketler sırasında disk­ler zorlanır ve yıpranır. Ani, ters, şiddetli hareketler, çar­pışmalar zorlanmanın etkisini artırır. Günlük yaşamda be­lin yanlış kullanımına bağlı zorlanmalar varsa, spor sıra­sındaki aşırı ve yanlış kullanımın zararlı etkisi daha da ar­tar. Spora başlamadan önce germe egzersizleri yapılarak yeterli ısınma yapılmaması da aralanmayı kolaylaştırır.

Sporcularda bel ağrısı daha çok ne zaman oluşur?
Sporcularda bel yaralanmalarının çok az bir kısmı ya­rışma veya maç sırasında oluşur. Yüzde 80 gibi büyük ço­ğunluğu ise antrenman yaparken ve sezon öncesi ve arası kamp çalışmaları esnasında meydana gelir.

Aktif spor yapanlar ve sporcular korunmak için ne yapmalılar?
Bel ağrısının büyük çoğunluğunun önlenebilir olduğu gerçeği sporcular için de geçerlidir. Bel yaralanmalarının çoğunluğunun antrenman sırasında oluştuğu göz önüne alındığında, bel yaralanmalarının korunma ve tedavisinde sporcuya yönelik “bel koruma eğitimi”nin önemi daha da belirginleşir.

Sporcuları bel ağrısından korumak için; bel ve bel ağrı­sı konusunda bilgilendirmeli, doğru vücut mekaniklerinin kullanımı, özellikle doğru ağırlık kaldırma teknikleri öğre­tilmeli, beli korumada çok önemli olan karın kaslarını do­ğal olarak korselemeye dayalı stabilizasyon egzersizleri ve spora özel kas gruplarını çalıştıran egzersizler yaptırılmalı, kondisyonun iyileştirilmesi için kullanılan aletlerin doğru kullanılması ve günlük yaşamda belini ve vücudunu doğru kullanma öğretilmelidir.

Sporcuların tedavisinde nasıl bir yol izliyorsunuz?

Bel ağrılı sporcuda tedavinin amacı ağrıyı azaltmak, tekrarlamayı engellemek ve mümkün olduğunca erken, güvenli ve üretken olarak spora döndürmektir.
Akut bel yaralanmalarında sporcuda birkaç günde iyi­leşme olmazsa hekime başvurulmalı, erken ve doğru tanı konulmalıdır. Gerekirse spor aktivitelerine ara verilmeli, spora ve sporcuya özel egzersiz programlarını ve bel koruma eğitimi programlarını kapsayan yoğun ve özel rehabili­tasyon programlan uygulanmalıdır.

Gözlemlerinize göre ülkemizde sporcular bel ağrısı ko­nusunda yeterince bilinçlendiriliyor mu? Bu konuda çalış­malar var mı?
Ülkemizde sporcularda bel ağrısının sıklığı, etkileri, ko­runma ve rehabilitasyonu konusunda veriler ve çalışmalar yetersizdir. Korunma eğitimi ve spor ve sporcuya özel te­davi yaklaşımları ve rehabilitasyon programları da maale­sef bulunmamaktadır. Zaman zaman medya aracılığıyla bel ağrısının tanınmış birçok sporcumuzu ve sporumuzu önemli ölçüde etkilediğini üzüntüyle öğreniyoruz. Sporcu­lara hizmet vermek amacıyla, gelişmiş ülkelerde yaygın olarak uygulanan bel ağrısı korunma ve eğitimi program­ları ve rehabilitasyon merkezleri gecikmeden ülkemizde de başlatılmalıdır.